Tak inne, tak podobne...

Książka Racheli

Sissel Værøyvik

Tłumaczenie: Katarzyna Tunkiel

Seria: Gorzka Czekolada Wydawnictwo: Media Rodzina

„Książka Racheli” to tytuł, który sam w sobie wiele o książce mówi, bo imię jednej z głównych bohaterek ( i wcale nie wiadomo czy nie najważniejszej), od razu przywodzi na myśl pewne skojarzenia.

O prześladowaniu żydów* wiemy i dużo i mało zarazem, bo nasza wiedza ogranicza się do kręgów historycznych czy kulturowych, w których się obracamy, a przecież to co się działo tuż przed wojną i w jej czasie dotyczyło wielu, bardzo wielu państw i miało wiele różnych aspektów.

Dzieje społeczności żydowskiej w Bratysławie, jak i losy żydowskich dzieci wysłanych na tułaczkę do Norwegii, a potem Szwecji nie są specjalnie znane, a stanowią jednak interesującą i bardzo tragiczną część wojennej historii.

Kiedy historia rozrywa losy rodzin na strzępy wszystko się wali. Nieważne z jakich powodów.

Historie przesiedlonych dzieci, które zostały wysłane w świat z dala od rodziców i bliskich to też odrębna sprawa, bo nie zawsze były to losy godne pozazdroszczenia. Co prawda dzieci zyskały być może życie ( być może, bo i to nie było pewne), ale utraciły rodziny, bliskich, punkty odniesienia i tożsamość.

Nie każdy potrafi poradzić sobie z taką stratą.

Bohaterka powieści, Ella młoda dziennikarka mieszkająca w Nowym Jorku wraca do Norwegii. Jej rodzice zginęli w tragicznym wypadku samochodowym i mimo, iż dziewczyna nie była od dawna z nimi zżyta to jednak bardzo odczuwa tę tragedię.

Dziewczyna w spadku dostaje między innymi dom wraz z lokatorką. 

To nie jest dobry układ jednak kobiety zaczynają ze sobą rozmawiać. 

Poznajemy Rachelę, dziewczynkę zmuszoną do wyjazdu do obcego kraju z powodu prześladowań, nastolatkę, która usiłuje poradzić sobie w trudnym, obcym świecie, kobietę...

Poznajemy dwie samotności. Każda z nich jest inna, każda odrębna, a jednak coś je łączy.

Ta książka to przejmująca opowieść o dążeniu do miłości, o wyobcowaniu i o sile jaką obdarzone bywają kobiety w ciężkich czasach i o cenie jaką za tę silę płacą. 

Inspiracją tej historii były pewne prawdziwe przesłanki, jak choćby opowieści znajomych autorki, czy historyczne fakty związane z pomocą nansenowską, ale nawet gdyby całą tę historii wymyśliła to i tak byłaby ona prawdziwa, bo w tej opowieści jest i prawda historyczna i czysto ludzka i literacka ( a taka też istnieje).

To bardzo ciekawa opowieść. Poruszająca. Inspirująca i warta przeczytania, tym bardziej, że pokazuje zupełnie inne aspekty wojny i dziecięcych losów, czy prześladowań. Inne bo dotyczące innej kultury, innych krajów, zwyczajów. Świetna powieść. Nie jest to lekkie czytadło, ale też nie jest to książka okrutna, czy ponura. To po prostu piękna opowieść o życiu.

* Gramatyka polska podpowiada mi, iż pisze się „Żyd”, gdy chodzi o narodowość, a „żyd”, gdy chodzi o wyznanie - tu, w tej powieści wydawało mi się ż chodziło jednak o wyznanie, a nie o narodowość.