Nie mierzcie mnie swoją miarą....

Jakiś czas temu pewien market w Polsce, (ale nie tylko), zrobił ciekawą promocję, a właściwie ułatwienie, w związku z którym, ktoś, kto kupił jakiś towar (nietrwały) np. żywność, mógł wrócić z opakowaniem i dostać zwrot pieniędzy o ile to coś co kupił, nie przypadło mu do gustu ( mimo że to zjadł). 

Jak to się skończyło ( w Polsce) wszyscy wiemy, przedsiębiorcza zachłanność klientów pokonała wszelkie granice i ludzie wychodzili ze sklepu z luksusowymi towarami spożywczymi, wypakowywali je do bagażników, zabierali opakowania i wkraczali dumnie do sklepu z oświadczeniem:

- Nie smakowało mi! - uzyskiwali zwrot pieniędzy. W ten sposób mieli i towar i pieniądze, bo nikt nie widział na parkingu ludzi pożerających zamrożone tusze rybne, czy suchy makaron wprost z pudełek. 

I nikt nie miał prawa z nimi dyskutować, bo… de gustibus non est disputandum, a poza tym ci, którzy zajmowali się tą promocją liczyli na… ludzką uczciwość. W żadnym innym kraju nie mieli z tą uczciwością problemów, u nas jednak tak, albo, co też możliwe, nie był to wcale brak uczciwości ale niedopracowane przepisy. Nigdzie nie było napisane, że tak nie wolno. 

I o to właśnie chodzi. Widzę ostatnio kilka reklam, w których używa się formułki w rodzaju, „jeżeli po dwóch tygodniach stosowania nie będziesz zadowolony zwracamy pieniądze”. 

I jestem na milion procent pewna, że gdyby nie chodziło o zgrzewkę jogurtu, a o coś nieco droższego już mielibyśmy na pęczki niezadowolonych klientów żądających zwrotu pieniędzy, a może i odszkodowania za straty moralne i gastryczne. 

Bo jak zmierzyć zadowolenie? Zachwyt… Olśnienie? Są to raczej niemierzalne odczucia, w każdym razie nie są mierzalne obiektywnie. 

Dlatego tak bardzo nie lubię ludzi, którzy „mierzą wszystkich swoją miarą”. 

A dotyczy to także preferencji literackich. Ludzie usiłują wszystkich na siłę szufladkować. Choćby tak : Jeżeli Zosia czyta romanse, a Kasia erotyki, to co to mówi o Zosi i Kasi? Nic, tylko, tyle że Zosia czyta romanse, a Kasia erotyki, a wcale nie to, że Zosi potrzeba chłopa, a Kasia to mitomanka. 

Spotkałam się ostatnio w pewnej grupie ze stwierdzeniem: 

- Ta książka była aż tak zła, że autorka powinna mi zwrócić pieniądze i dopłacić za to, że ją przeczytałam. 

I widzicie jak reklamy psują ludzi? 

Jeszcze trochę to pisarz będzie stał w ogonku do czytelnika wołając, „moja, przeczytaj moją, daję dwieście”, a czytelnik zniesmaczony będzie fukał, że za dwieście to on woli w spokoju serial obejrzeć, a nie oczy sobie psuć, ale za czterysta to kto wie… 

Do czego zmierzam? Do oceniania oceniania. Tak, nie pomyliłam się wpisując te dwa słowa obok siebie, chodzi mi o ocenianie oceniania. 

Są czytelnicy, którzy tę czy inną książkę oceniają dobrze, i tacy, którzy tę samą pozycję oceniają źle i robi się z tego wielkie halo. Ludzie bez zahamowania częstują się wzajemnie niewybrednymi epitetami, przy których „niedouk” to jak głaskanie po główce. 

I w tym kłopot bo… Jako, że odczucia czytelnicze są niemierzalne, to nie mamy prawa ich oceniać. 

Podoba się, na zdrowie, nie podoba się trudno. 

Jak to się ma do tego o czym pisałam na początku? 

A tak, że teksty w stylu: „co za kretynka, ona czyta romanse”, „debilka, jej się podoba Nora Roberts”, „ale obciach, niemożliwe, fantasy jest dla gimbazy” (rym niezamierzony), wcale nie świadczą o czytających dane książki czy gatunki, ale o tych, którzy się na ten temat wypowiadają. I to nie świadczą dobrze. 

Bo wszystko musi być teraz pod linijkę, wszystko i wszyscy! Nie wypada jeść mięsa i glutenu, nie wypada się leczyć inaczej niż naturalnie, nie wypada mieć nadwagi i zmarszczek, nie wypada być po sześćdziesiątce, to chociaż pozwólcie ludziom czytać to co sprawia im przyjemność. Wszyscy nie możemy być doskonali! To byłoby nudne!

I zapewniam, ja będę czytać to co lubię i to co mi się podoba, a nie to co wypada, albo to co podoba się innym!